పుస్తక సమీక్ష - Pet Semetary





భయము అన్న మాటకి అర్ధం వయసుతో పాటు మారుతూ ఉంటుంది. చిన్నతనంలో భయం అన్నది కంటికి కనపడని వాటినుండి మొదలుకుని పెద్దయ్యే సమయానికి కళ్ళెదురుగా కనపడే వాటిగా రూపాంతరం చెందుతుంది. ఈ రెండు వయసుల్లోనూ భయం కలిగేది పరిణామాల వల్లే, సాధ్యతల వల్లే (consequences, possibilities). ఏదో తప్పకుండా జరుగుతుంది అన్న కీడెంచే శంక కంటే, ఏం జరగచ్చో తెలియని అయోమయం ముఖ్యంగా భయానికి కారణభూతం. అర్ధరాత్రి...నిశ్శబ్దం....కూసేవి, అరిచేవి కూడా నిద్రలోకి జారుకున్న వేళ...ఇంట్లో ఓంటరిగా ఉన్నప్పుడు, గది చీకటిగా ఉండి, చుట్టూ కళ్ళుపొడుచుకున్నా కూడ ఎక్కడ గోరంత వెలుగు లేనప్పుడు, ఆ గదిలోకి వెళ్ళి ఏదన్న పని చేయాలంటే, చిన్న పిల్లల మాట పక్కన పెట్టి, అన్నీ తెలిసిన పెద్ద వాళ్ళకి కూడా గుండె కావలసినదాని కంటే కాస్త ఎక్కువగా కొట్టుకోవటం మానదు. ఇది దెయ్యాలు, భూతాలు ప్రశ్న కాదు, సాధ్యాలూ, పరిణామాల ప్రశ్న. నిజానికి కల్పన తోడై, ఊహకి వాస్తవం జోడై, ఆ సాధ్యత మనసుని వొద్దన్న చోటికి లాక్కెడుతుంది, మదిని తీవ్రమైన ఆలోచలనతో నింపేస్తుంది, శూన్యంలోకి ఒక్కసారిగా గాలి జొరబడినట్లుగా. ఒక్క సారి లైటు వేస్తే, ఎదురుగా ఆ మధ్య చనిపోయిన కావలసిన మనిషి కుర్చీలో కూర్చుని తలేత్తి ఒక్కసారి నవ్వితే....అప్పటి వరకూ విన్నవి, కన్నవి, ఎవరెవరి అనుభవాలో లీలగా చెవిన పడినవి అన్నీ కట్టకట్టుకుని మన వాస్తవాల మీద మూకుమ్మడి దాడి చేసి ఆ సెకనులో సగం కాలం లోనే, చేయి స్విచ్చి దగ్గ్గరకు వెళ్ళి లైటు వేయబోయిన లిప్త పాటులోనే, ఒక భయోత్పాతాన్ని సృష్టిస్తాయి. ఇది సరే సాధారణ భయాలు, చీకట్లో పక్కన దాకున్ని భౌ అని అరిచే బాపాతులు, ఈ భయాలకి ఆలోచనతో లంకె ఏమీ ఉండదు. ఇటువంటి భయాలకి ప్రతిస్పందన అంత అసంకల్పితంగానే ఉంటాయి. ఒక్కసారి ఉలిక్కిపడి, ఝడుసుకుని ఆనక తమయాయించుకుని అన్నవాడి మీద గొంతు చించుకునో, లేక ఫక్కున నవ్వేసో మర్చిపోయే భయాలు. ఇక రెండో తరగతివి. ఈ భయాలు ఎక్కడికీ పోవు, మెదడు పొరల్లో ఎక్కడో నక్కి ఉంటాయి, మనసు కాస్త కుదుట పడిన వేళ్ళలో, ఆలోచనలకు కాస్త తీరిక దొరికిన సమయల్లో నెమ్మదిగా తలపుల తలుపులు తెరుచుకుని ఒచ్చి మొహం చూపించి మళ్ళీ మాయం అవుతాయి. మిట్ట మధ్యాన్నం...సూర్యుడు నడి నెత్తికొచ్చాడూ...చుట్టు అంతా వెలుగే...అయినా...ఆ నిశ్శబ్దం చీల్చుకుంటూ...ఒక్కసారి ఫోను మోగితే...ఇంట్లో లేని వాళ్ళ గురించి వినకూడని వార్త వినాల్సి వస్తే....ఈ భయాలు కల్పనలలోంచి పుట్టుకు రావు, వీటికి వేళ్ళు వాస్తవాల్లోనే ఉంటాయి. చీకట్లోంచి దెయ్యం వచ్చి మీద పడుతున్న భయం కన్నా, ప్రేమించే వాళ్ళ గురించి వినలేని వార్త వినాల్సి వస్తుందన్న భయం కోటి రెట్లు భీతావహం. అందుకే, కల్పన కన్న వింతైనది, భయం కొల్పేది, నిజం...సాధ్యత కలిగిన నిజం (possible truth). దీనిలో, సాధ్యత కలిగిన నిజాల్లోకి అత్యంత భయకరమైనది చావు...అంతేనా? చావేనా?

భయం అన్న ఏకైక భావనను ఊతం చేసుకున్ని గత నాలుగు దశాబ్దాలుగా తన పబ్బం బ్రహ్మాండంగా గడుపుకుంటున్న రచయిత స్టీఫెన్ కింగ్. కుక్కల దగ్గర నుంచి కార్ల వరకు, దెయ్యాల దగ్గర నుంచి గ్రహాంతర వాసుల వరకూ ఏ వస్తువునీ విడవకుండా ఒక్కో నవలలో ఒక్కో రీతిలో ప్రపంచాన్ని హిస్టీరియా రోగ పీడితుల్లాగా వణికిస్తున్న అసాధారణ రచయిత. భయము, చావుని త్రికరణ శుద్ధిగా నమ్ముకుని ఇప్పటికి 60 కి పైగా పుస్తాకాలు రాసిన ఈయన, ఇప్పటికీ తన రచనల్లో తనను వ్యకిగతంగా భయపెట్టిన రచన ఏమిటయా అంటే ఠక్కున Pet Semetary అంటాడు. ఈ పుస్తకం విడుదలయి దాదాపు 25 సంవత్సరాలు కావొస్తోంది, కాని కింగ్ తన మాటని ఇప్పటి వరకూ మార్చునే ప్రయత్నం చేయలేదు. Pet Semetary కి మించిన భయం పడను, పెట్టలేను, పెట్టబోను కూడ అని ఘంటాపధంగా చెబుతాడు. ఈ వాక్యంలో ఏమాత్రం అతిశయం లేదు. నిర్ద్వంద్వంగా Pet Semetary స్టీఫెన్ కింగ్ రచనల్లోకి అత్యంత భయోత్పాత మయినది (horrific). విచిత్రమేమిటంటే ఇందులో దెయ్యాలూ భూతాలు ఉండవు, రక్త పాతాలూ, మారణ కాండలు ఉండవు. ఇవి లేకుండా భయమేమిటయ్యా అంటే, ఈ నవల పునాది అంతా వాస్తవంలో, సాధ్యత మీద ఉంటుంది. ఒక డాక్టరు కుటుంబం, ప్రేమించి పెళ్ళి చేసుకున్న భార్య, ముచ్చటైన ఇద్దరు చిన్న పిల్లలు (వయసులు 10, 2). ఆ ఊరికి ఉద్యోగం నిమిత్తం కొత్తగా వచ్చారు. ఊరు శుద్ధ పల్లెటూరు - నాగరికతకు దూరంగా, ప్రశంతతకు దగ్గరగా. విసిరేసినట్టు ఉన్న ఇళ్ళు. యాంత్రిక యుగంలోనే ఉన్నారని గుర్తు చేస్తునట్టు అప్పుడప్పుడు ఉన్న ఒక్క పెద్ద రోడ్డు మీద దూసుకుపోయే పెద్ద పెద్ద ట్రక్కులు. ఇదే వాతావరణం. కింగ్ శైలి పాఠకుడిని ఆ ప్రదేశం లోకి తీసుకుని వదిలేస్తుంది. వాహనాల హోరు కన్నా గాలి హోరు అక్కడ ఎక్కువగా వినిపిస్తుంది. రోడ్డుకి ఒక వైపు డాక్టరుగారి కుటుంబం మరొక వైపు దూరంగా ఒక వృద్ధ దంపతుల కాపురం. కనుచూపు మేరకు కనపడే ఇళ్ళు ఈ రెండే. వచ్చిన రోజే తాతగారు పరిచయాలు చేసుకుంటూ డాక్టరుని హెచ్చరిస్తాడు, రోడ్డు జాగ్రత్త, పిల్లలు జాగ్రత్త అని. ఇక అక్కడి నించీ కథ తనంతట తానే రాసుకుపోతుంది. ప్రతి రోజూ పొద్దున్నే దినపత్రికలో కనపడే చిరపరిచితమైన వార్త - అదుపు తప్పిన వాహనం, అభాగ్యుని మరణం. యేళ్ళ తరబడి వినీ వినీ చూసీ చూసినా కూడా, అప్పుడప్పుడూ ఉలిక్కిపడేట్టు చేసేది, అటువంటి వహనాలకి అభం శుభం ఎరుగని పసి కందులు బలైపోయినప్పుడు. స్కూలు బస్సు రివర్స్ చేస్తూ చూసుకోకుండా అప్పుడే దిగిన చిన్నారి మీద ఎక్కించేసిన వార్తలు, ట్రాఫిక్ అంటే అవగాహన లేని పిల్లలు రోడ్డు మీదకు పరిగెత్తి ప్రాణాలు కోల్పోయిన సందర్భాలు, ఇవి దినపత్రికల్లో నిత్యపారాయణలూ. అనుకున్నదే జరగకూడనిదే జరుగుతుంది, డాక్టరుగారి రెండేళ్ళ పిల్లవాడు ఒక సాయకాలం పూట ఆటలో తండ్రి వెనక పిలుస్తున్నా, అరుస్తున్నా, వెంటపడుతున్నా, వినక ఆగక, ఆ రోడ్డు మీదకి పరిగెత్తి, తండ్రి కళ్ళ ఎదురుగానే, ఎగిరి దూకి పట్టుకోబోయిన చేతులకి ఒక రెండడుగుల దూరంలోనే, ఒక ట్రక్కు కింద నలిగి, ఈడ్చుకుపోబడి....

చావు బ్రతుకుకి ఒక విషాదాంతం అన్నది జీవిత సూత్రం అయితే, కింగ్ ఆ సూత్రానికి సిసలైన అగ్నిపరీక్ష పెడతాడు. ఒకవేళ, ఏ అవకాశం చేతనైనా చచ్చి పోయిన వారిని తిరిగి బ్రతికించుకోనే అవకాశం ఉంటే...ఉన్న చిన్న మెలిక అల్లా, మృత్యువు నించి తిరిగి వచ్చే వారు పూర్తిగా పూర్వపు మనిషిగా తిరిగి రాకపోవచ్చు...కళ్ళు కాస్త నిస్తేజంగా ఉండవచ్చు, మనసులో పూర్వపు బంధాలు, అనుబంధాలు గుర్తుండక పోవచ్చు, మాటల్లో, చేతల్లో అంతకు మునుపు లేని కౄరత్వం (పైశాచికత్వం) అక్కడక్కడా మెరవవచ్చు, ఇంకొన్ని లోపాలూ, దోషాలు ఉండిఉండ వచ్చు. కానీ విషాదంతో రగిలిపోతున్న మదికి ఇవీ ఏమీ పట్టవు. ప్రమాదంలో మాంసపు ముద్దగా మిగిలిన వాడు, ఒక్కసారి మళ్ళీ యధా రూపంలో కళ్ళకు కనిపిస్తే చాలును, మాటలు ముద్దుగా కాక ముద్దగా నూతిలోంచి వస్తున్నట్టు ఉన్నా ఒక్కసారి ఆ గొంతుతో మళ్ళీ తనని పిలిస్తే బావుండు, ప్రతీ రాత్రి పడుకునే ముందు నిష్కల్మష ప్రేమతో పెనవేసుకునే ఆ చిన్న చేతులు మరొక సారి కౌగిలించుకుంటే (అది ధృతరాష్ట్ర కౌగిలి అయినా సరే) బావుండు అన్న భావనలు (అందులో తిరిగి తెచ్చుకునే అవకాశం ఉందని తెలిసినప్పుడు) విచక్షణలకు, ప్రకృత్రి నియమాలకూ తావునీయవు. ఇంట్లో ఉన్న పిల్లవాడు పొద్దున్నే బడికి వెళ్ళి తిరిగివచ్చేంత వరకు ప్రతి తల్లితండ్రుల మదిలో ఎక్కడో గూడు కట్టుకున్న అత్యంత సహజమైన సాధ్యత (possible) ఉన్న అతి పెద్ద భయం ఇది. ఇదేనా ఆఖరి సారి, ఇవేనా ఆఖరి మాటలు, ఇదేనా ఆఖరి చూపు... ఇక్కడ ఆ భావావేశాలతో (అంత భయపడుతూనే) ఆడుకుంటాడు కింగ్. అదే పరిస్థితుతలో ఏ తల్లి ఉన్నా, ఏ తండ్రి ఉన్నా ఏం చేస్తారు? చావు బ్రతుకుల మధ్య ఊగిసలాడుతున్న ఆ దేహాన్ని తెచ్చి తిరిగి ఇంట్లో పెట్టుకుని అవే అవ్యాజానురాగాలు పంచగలరా? కన్న పాశం, గర్భశోకం ఎంత వరకు తెగించగలదు? కధలోని చివరి రెండొంతులు విషాదానికి, విచక్షణకి, విధ్వంసానికి మధ్య జరిగే వర్గపోరుని ప్రతిబింబిస్తుంది. బాధను భరించలేక ఏకాస్త ఊరటైనా ఏదో విధంగా పొందడానికి మనసు చేసే ఆలోచనలు, తప్పని తెలిసినా సరే వాదంతో తర్కంతో తనను తాను సమాధాన పరుచుకునే పద్ధతి, కింగ్ రాసిన (అనేకానేక) స్వగతాలకి మకుటాయమానంగా నిలుస్తుంది. భయానికి అర్ధం ఏ విధంగా వయసుతో పాటు మారుతుందో, అదే విధంగా Pet Semetary కి ప్రతిస్పందన కూడా. పిల్లలు లేనప్పుడు చదివితే ఇది కేవలం ఒక మంచి రచయితకి వచ్చిన గొప్ప ఊహగా వర్గీకరించచ్చు, అదే పిల్లలు కలిగిన తరువాత చదివితే, చావు దైనిందినానికి ఎంత దగ్గరగా ఉందో, విషాదం మనిషిని ఎంత దూరం వరకూ లాకెళ్ళగలదో, నిజ జీవితల సాక్షిగా చూపించగలిగిన గొప్ప దర్పణం Pet Semetary.

1 comment:

Kishan said...

I really liked your observation regarding the difference in impact the book will have on a reader before and after he has kids. I have seen the movie but never read the book. But, as I read several other books by Stephen king, I can imagine how he must have got into the skin of the reader.

I watched the movie almost 10 years ago when I was single and free from all responsibilities. I remember getting excited and scared while watching the scenes when the little boy turned up from cemetery. But, now while reading your blog and I recall the scenes from the movie, the truck accident scene scared the hell out of me. Now, I feel how personal the book and the movie actually is.

Infact I read somewhere else (In the preface of some other SK's novel) that Stephen king's son missed a similar accident when he was little. He was shit scared and that gave him the idea for this book and he kept in his drawer for several years feeling guilty for writing it.