Sri Rama Navami

Following the banishment to the woods, Rama, along with Lakshmana and Sita, and a few of his followers from Ayodhya reach the banks of Ganga, and wait to be transported to ther other shore, to continue on their southward journey. Guha, the chieftain of the tribe of the nearby Sarayu forest, comes to hear of Rama's arrival to his place and offers his services to paddle the boat. Up until this time in Ramayana, ethics, morals, values and other principles had always been impressed upon Rama by an elderly person, be it Viswamitra, Vasista, Dasaradha etc, and it wasn't until Aranya Kanda did Rama really start putting to use all that he had learned from the above. And no where is it indicated who actually taught him how to treat his wife and brother, both of whom went above and beyond their calling, in accompanying Rama to the forest, sacrificing their own comforts in the process. The following is a fictionalized account of how Rama received this instructional appeal, through Guha, in regard to conducting himself as a good husband and a better brother.

గుహ ధర్మము

ఆగు తండ్రీ ఆగు..

రాతిని నాతిని చేసి సద్గతినిచ్చిన నీవు
ఈ పడవను పడతిని చేసిన నా గతి ఏమి గాను?

రోజు తెడ్డులేసి జనులను ఒడ్డుజేర్చు వానిని
ఈ బ్రతుకుటేరున వడిదుడుకుల వలన
అనుభవపు జడితో వయసు తడిసిపోయె
నా మతిమీరిన మాటలకు చీకాకు చెందక
ఆ దరి చేరువరకు చెవులార ఇనుకో

కట్టుకున్న పున్నేనికి నారచీరలు కట్టించి
కానలకు కొనిపోవు కరకు పెనిమిటివే అయినా...

పుట్టినాట నుండి మెట్టినింట వరకు
కష్టమంటకుండ కదిలిన కాంతకు
కదలు బాటలోన కంటకములు తొలగించి
నీ అడగులెమ్మడిగ నెమ్మదిగ నడిపించుకో

జనకునింటి నుండి చెరగని చిరునవ్వును
సారెగా తెచ్చుకున్న మరుమల్లె తీగకు
ప్రేమ పాదు చేసి అనురాగమొలికించి
క్రమము తప్పక నవ్వు పువ్వులను
నిత్యమూ నువ్వు పూయించుకో

తోడబుట్టిన బాగ్గేనికి తోలుబట్టలు తొడిగించి
తమ్ముడిని కూడా నడిపించు కరుడు గుండెవే అయినా...

ఉరుకు వయసు హోరుకు అడ్డుకట్ట గట్టి
రేగు తరుణ తలపులను ఆవలకు నెట్టి
తండ్రి మాటను మన్నించు అన్న బాటను బట్టి
నిగ్రహమునకు నిలువెత్తు విగ్రహముగ
నీ నీడనంటి నిలిచున్న సంగతి
కలలోనైన నీవు ఎన్నడూ మరువబోకు

ఏకాంత సీమలో నీ కాంత సన్నిధిలో
లోకమును మరపించు కాలమును కరిగించు
సుదూర తీరలలో మైమరచిన మాటున
పతి పొందెడబాసి పదునాలుగేండ్లు
పడిగాపులు పడుతూ పడియున్న పడతి
ఉలుకు పలుకులేక వేరున్నదన్న ఊసు
నిముషమైన నీవు విస్మరించబోకు

తండ్రి మాటను మన్నించు కొడుకుగా
నీ దీక్ష ఎంతగానైనా మెచ్చదగినా
సేవ ధర్మమును పాటించి వెంట నడిచిన
వీరి త్యాగ నిరతిని వేనోళ్ళనైనా ఎన్న తరమా?

అన్ని తెలిసినవానికి కూడ
ఎన్నో తెలియచెప్పవలెనన్న ఆరాటము
తరతమములు తెలియక ఏదో పలికించినది
చిన్న వానివైన పెద్ద మనసుని చేసుకు
తప్పులున్నా ఎన్నక మన్నించిపో

బరువెక్కిన గుండెతో ఇక బ్రతుకు తెరువు కొరకు
నీవు లేని ఆ దరికి మరల నేను పోలేను
గుండెమంటతో కంటిప్రమిదలు చిదిమి
రెప్పవాల్చక నీ రాకవరకు
నీ తమ్మునాలికి తోడుగా ఈడనే ఉంటాను